İnkLinometre Deneyi Nedir Nasıl Yapılır?
İNKLİNOMETRE DENEYİ NEDİR NERELERDE KULLANILIR?
Zemin/Kayadaki yatay ve düşey deplasman (oturma) gözlemlenmesi maksatlı en yaygın olarak kullanılan enstrüman inklinometredir. Mühendislik yapılarının inşası sırasında ve sonrasında ortamda oluşabilecek deformasyonların ve şev hareketlerinin, gözlenmesi, tespiti amacıyla inklinometre ölçümleri yoğun olarak kullanılmaktadır. İnklinometre ölçümü ile zeminde yatayda olan tüm hareketler tespit edilebilmektedir. Baraj gövdelerinde kazıklı temel sistemlerinde de imalat esnasında inklinometre boruları yerleştirilerek gövde de ve kazıklı temellerde olan hareketler ölçülebilmektedir. İnklinometre sistemi ile gözlem özel inklinometre borusu kullanımını gerektirir. Borunun içerisindeki oluklar probun istikametini kontrol eder ve tekrarlı ölçüm alınabilmesini sağlar. ABS hammaddesi inklinometre boruları için kullanılması gereken petrol türevi bir malzemedir. ABS plastik büyük sıcaklık aralıklarında şeklini ve esnekliğini korur. ABS Plastik kullanımı ve montajı oldukça kolay olup bütün zemin tipleri, enjeksiyon tipleri ve su seviyeleri için uygundur.
Standart olarak OD70mm ve OD60mm, L=3m uzunluğundaki ABS İnklinometre Borusu kullanılır. Ancak, amaca özel OD85mm, L=3m uzunluğundaki ABS İnklinometre Borusu da kullanılabilir. Standart ekstrüde borular manşonlar ile perçinlenerek birleştirilmeli ve mastik (tercihen PU, PVC yapıştırıcısı, v.b.) ile sızdırmazlığı sağlanmalı ve izolasyon bandı ile içine çimento/bentonit harcı-enjeksiyon kaçması önlenmelidir. Ayrıca, çabuk bağlantı manşonlu (quick coupling, contalı ve ABS tutkallı birleşimlerde) borularda perçin kullanılmayabilir.
İNKLİNOMETRE DENEYİ UYGULAMASI NASIL YAPILIR
Zeminde açılan sondaj kuyusuna bu iş için tasarlanmış ve üzerinde inklinometre probunun düzgün olarak hareket edebileceği kanallar bulunan inklinometre borusu indirilir. Sondaj çapı ne kadar geniş olursa o kadar iyi çünkü kuyularda zaman zaman dökülmeler yıkılmalar olmakta ve inklinometre borusunun indirilmesinde sıkıntılar yaşanmaktadır. Boru kanalları heyelan yönüne bakmalıdır. İnklinometre borusu kuyuya indirilmeden önce borunun yanına kuyuya dipten yukarı doğru çimento enjeksiyon enjeksiyonu basacak olan hortum bağlanır. İnklinometre borusunun ve enjeksiyon hortumunun kuyuya indirilmesini takiben enjeksiyon hortumundan kuyuya çimento-su karşımı basılır (kuyu durumuna göre kimi zaman bentonit basılır). Enjeksiyon basılmasına çimento-su karşımı kuyu ağzına ulaşana kadar devam edilir, belli düşük barlarda basım işlemi yapılır. Yüksek bar basınçta beton basılırsa inklinometre borusuna zarar verebilir. Enjeksiyon işleminin tamamlanmasını takiben Kuyu ağzına kilitli muhafaza takılır; ta ki içine çevrede yaşayan insanlar tarafından bir şey atılmasın. Enjeksiyonun priz alması için bir hafta kadar beklenir. Daha sonra İnklinometre cihazı ile ölçüm alınma süreci başlar. İnklinometre probu heyelan yönüne bakan kanal içerisinde probun A0 derecesinde en aşağıya indirilir. Okumalar esnasında probun aynı istikamette kuyuya indirilmesini sağlamak amacı ile inklinometre borusunun üst tarafı işaretlenmeli (testere ile çentik atılabilir) ve bir Alet Künyesi yerleştirilmelidir. Alet Künyesi’nde A+ istikametinin kuzey ile yaptığı açı, ana ölçme doğrultusu ile yaptığı açı ve inklinometre kuyusu kot-koordinatları, kuyu derinliği ve kuyu numarası belirtilmelidir . İlk okuma referans okumasıdır ve tüm alınacak diğer okumalar ilk okumaya göre grafiklenecektir. Yeni nesil cihazlar bi-aksiyel cihazlar olduğu için A0 ve A180 okumalarının alınması otomatik olarak B0 ve B 180 sonuçlarını bize verebilmektedir. Sahada ölçüm alınma süresi, projenin durumuna ve talep eden kontrol veya danışman firmanın talebine göre belirlenir.
Alınan ölçüm verileri Digipro yazılımında grafiklenir ve her alınan kayıt grafikte farklı renklerde gözükecektir. Alınan kayıtlar, ilk kayda (referansa) göre kıyaslanır ve inklinometre borusundaki, dolayısıyla zemindeki hareketin yönünü, hızını, hangi metrelerde olduğunu görebiliriz. Bazı durumlarda hareket o kadar şiddetli olabilir ki inklinometre borusu birkaç gün içerisinde bile kırılma gösterebilir.